Türkiye’nin ilk vegan festivali VegFest’in 5.’si geçtiğimiz günlerde sona erdi. Plant Based Treaty (Bitki Temelli Anlaşma) paydaşlığıyla düzenlenen VegFest’in ardından sizlere bir festival değerlendirmesi sunmak istedik.
Bu yazımızda Yaşamdan Yana Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Animal Save Bölge İletişim Sorumlusu Nilgün Engin, sizler için enine boyuna VegFest’i anlatacak. Sizin de bildiğiniz gibi Nilgün, festivalin hazırlık aşamasında Didim’e gitmiş ve birçok işletmeye vegan yemek atölyeleri vermişti. Bu sayede Didim’deki birçok kafe ve restoran da PBT’yi (Plant Based Treaty) imzalamıştı. Böylelikle veganlar olarak hepimizin Didim’de salt festival alanında değil, ilçenin birçok yerinde de gönül rahatlığıyla gidebileceğimiz duraklar oluşmuştu.
Bu satırdan sonra artık fazla uzatmadan sözü Nilgün’e bırakıyoruz. Bakalım Nilgün için VegFest 2023 nasıl geçmiş…
“VEGANLIĞI ÖNE ÇIKARAN BİR BAŞKAN VAR”
Öncelikle Vegan Festival’in 5 yıldır hayatımızda olması çok değerli. Çevre il ve ilçelerde enginar festivali, ot festivali gibi birçok festival yapılıyor. Didim de lavantasıyla meşhur örneğin. Buna rağmen Belediye, sadece lavanta festivali yapmakla kalmıyor.
Veganlığı öne çıkaran bir başkanı var Belediye’nin. Başkan Ahmet Deniz Atabay, veganizmin etik boyutu ve hayvancılığın çevreye etkisi konularında donanımlı. Başkan Yardımcısı Öznur Gündoğdu ise bir mimar ve yüksek lisansını çevre üzerine yapıyor; hayvancılığın çevreye etkisi hakkında bilgi sahibi.
Kamudaki bürokrasi kademelerinde veganizm hakkında kafa yoran insanlarla çalışmak bir ayrıcalık. Sizin de bildiğiniz gibi Plant Based Treaty’nin birçok şartı var. Başkan Atabay, PBT’nin şartlarını cesur bir şekilde kamuoyuna açıkladı. Kasaplar Federasyonu’ndan, hayvancılık yapan insanlardan tepki gelmesinden korkmamıza rağmen hiç böyle şeyler yaşamadık.
“ARTIK AKTİVİZM İÇİN KAPILARI BİZ ZORLAMIYORUZ”
Veganlığın sadece festival özelinde yılda birkaç gün duyulması değil 365 gün hafızalarda yer alması için çalışırken birçok insanla tanışma fırsatı bulduk. Gördük ki insanlar vegan sözcüğüne alışmışlar. Sadece ‘otla’ beslenmediğimizin farkındalar, geleceğin veganlıktan geçtiğinin farkına varmışlar. Sayıca artıyor olduğumuzun, veganlığın giderek yayıldığının bilincindeler.
Bu seneki vegan festivale hazırlanan yerel işletmeler, geleneksel mutfağımızın dışına çıkıp yaratıcı dehalarını vegan donut, döner gibi büyük şehirlerde dahi zor bulduğumuz ürünleri festivalde sunmak için hazırlık yapmışlar.
Ben Didim’de vegan mutfak atölyeleri verirken Ankara’ya döndüğümde ‘Bize uğramadınız’ diyen işletmeler oldu. Belediye’ye bizzat ulaşıp ‘Biz de vegan yemek atölyesi almak istiyorduk’ diyenler olmuş. Artık aktivizm için kapıları biz zorlamıyoruz, insanlar da istekli.
HER ZAMANKİNDEN DAHA FAZLA HAYVAN HAKLARI ÜZERİNE KONUŞULDU
Festival her yıl olduğu gibi bu yıl da son derece neşeliydi ve bu yıl her zamankinden daha fazla hayvan hakları üzerine konuşabildik. Pek çok hayvan hakları örgütünün temsilcisi hayvan hakları odaklı sunum ve atölyelerde yer aldı.
İki ayrı forumda veganlar bir araya gelip aktivizm yöntemleri ve üniversitelerde vegan menü sorununu ele aldılar. Vegan üreticilerin de festivale katılımı çok yüksekti. Veganlar, vegan üreticilerle bir araya gelerek birbirleriyle tanışabildikleri için mutlu oldular. Vegan olmayan insanlara da festival süresince ulaşabildiğimize inanıyorum.
BU YIL VEGFEST’TE VEGANLARDAN TEK ŞİKÂYET BİLE GELMEDİ
Festivalin ardından Didim Belediye Başkanı Atabay ile yaptığımız toplantıda Atabay, bu yıl kendilerine festivale dair herhangi bir şikâyetin gelmediğini söyledi. Başkan Atabay, “Hatalarımız elbette oldu, olacaktır da... Festivale gelen yerel üreticiler de vardı bildiğiniz gibi. Nihayetinde hepimizin kaynaşabildiği bir ortam istiyoruz. Her sene festivalden sonra çokça şikayet alırdım, bu kez tepkiler hep olumluydu.” dedi.
Didim Belediyesi, kendi ifadeleriyle, ‘barışçıl ve olumlu’ tavrımız için bizimle birlikte 5. VegFest’i hayata geçirmekten memnuniyet duyduklarını ve bir fark yarattıklarına inandıklarını ifade etti.
BELEDİYE, ÖRNEK BİR ARAZİDE VEGAN TARIM YAPMAYA BAŞLAYACAK
Didim Belediyesi, PBT imzacısı olduktan sonraki süreçte vegan dostu kent olabilmek adına bize vegan atölyeler verebilmemiz için zemin sağladı. Şu ana kadar Didim’de 9 restoran ve 1 otelde vegan atölyeler verdik. Bu işletmeler PBT’yi imzaladı ve menülerinde vegan seçenek bulundurma sözü verdiler. Menülerine vegan seçenek koyan kafe ve restoranları ziyaret ettiğimizde yediklerimiz bizi çok mutlu etti. Diğer yandan bir Belediye işletmesi olan Barış Kafe bundan sonra mercimek ve ezogelin çorbalarını tereyağsız yapma sözü vererek bu anlamda bir ilke imza attı. Ayrıca dört ayrı seçenekle bitkisel mutfağa yer verdi.
PBT imzacısı olmasının ardından Didim Belediyesi, Belediye binalarında artık deneysiz ve vegan temizlik ürünleri kullanmaya başladı. Altınkum’a vegan bir büfe kuruldu. Çok yakında açılacak.
Gerçekleştirdiğimiz son görüşmede Başkan Atabay, Belediye’ye ait örnek bir arazide hayvan gübresi kullanılmadan tarım yapılmaya başlanacağının da sözünü verdi. Bu haberi de Temmuz ayında gerçekleşecek Lavanta Festivali’nde müjdeleyeceğiz.
Artık Didim, yılda sadece 3 gün VegFest’e ev sahipliği yapan bir ilçe olmaktan çok daha fazlası… Didim Belediyesi, Veganları her daim kucaklamaya hazır, ilerici, yenilikçi bir Belediye olarak zihinlerimizde yer almaya başladı.
SOKAKTA YAŞAYAN HAYVANLAR İÇİN ÇALIŞMA YÜRÜTECEKLER
Son olarak Didim’de sokakta yaşayan hayvanların çok mutlu olduklarını gözlemlediğimiz halde festival süresince yeni doğum yapmış ve yaralı birkaç hayvan görmüştük. Bu durumu da Didim Belediyesi ile konuştuk.
Her tatil beldesi gibi Didim’de de ne yazık ki hayvanlara yazlıktayken bakım verip kentten ayrılırken terk eden birçok insan olduğunu biliyoruz. Bu sebeple sokaktaki nüfusun artması kaçınılmaz oluyor. Nüfus arttıkça da hastalıklar baş gösteriyor. Didim Belediyesi de bu sorunun çözümü için sivil toplum kuruluşları ile anlaşarak bir kısırlaştırma çalışması başlatıyor. Başkan Deniz Atabay, sokak hayvanları hakkında yürütecekleri bu çalışmayı kamuoyuyla yakın zamanda paylaşacak.